Trądzik to choroba dermatologiczna, która polega na nadmiernej produkcji sebum i czopowaniu gruczołów łojowych. Efektem tego jest powstawanie nieestetycznych zmian skórnych m.in. procesów zapalnych, krostek, zaskórników i grudek, które mogą powodować nieestetyczne blizny. Czy cera trądzikowa może być uwarunkowana genetycznie? Czy trądzik może być dziedziczony?
Najczęstsze przyczyny trądziku
Trądzik jest rezultatem nadreaktywności gruczołów łojowych. Wzmożone wytwarzanie łoju (sebum) w połączeniu z bakteriami współtworzącymi mikroflorę skórną i złuszczający się naskórek powodują zablokowanie porów skórnych i mieszków włosowych. W rezultacie dochodzi do przewlekłych zmian zapalnych, które skutkują wcześniej wspomnianymi niedogodnościami. Jednak proces ten może być związany z oddziaływaniem rozmaitych czynników. Specjaliści wskazują, że najczęstsze przyczyny występowania zmian trądzikowych to:
- nadmierny stres,
- długotrwała antybiotykoterapia,
- przesadne lub regularne spożycie alkoholu,
- zmiany i zaburzenia hormonalne np. PCOS,
- nieodpowiednia pielęgnacja skóry lub jej całkowity brak,
- nieprawidłowa dieta m.in. zbyt duże spożycie nabiału, nadmiar cukrów prostych, produkty spożywcze obfite w nasycone tłuszcze trans.
Trądzik a geny – czy cera trądzikowa może mieć podłoże genetyczne?
Przypuszcza się, że jedną z przyczyn występowania cery trądzikowej są czynniki genetyczne. Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo, że nadprodukcja sebum i zwiększona tendencja do wydzielania łoju jest związana z mutacjami genetycznymi. Istnieje bowiem realny związek z częstszym występowaniem trądziku wśród płci męskiej, którego przyczyną jest obecność dodatkowego chromosomu Y.
Mimo wielu badań starających się wyjaśnić dokładną korelację między trądzikiem a mutacjami, czy innymi charakterystycznymi zmianami genetycznymi, wciąż ciężko mówić o konkretach. Istnieje bowiem kilka przypuszczalnych teorii np. udziale genu mucyny 1 (MUC1) – glikoproteiny występującej w gruczołach łojowych i potowych – którego zwiększona ilość alleli jest zauważalna wśród osób cierpiących z powodu trądzik, czy większa ilość homozygotycznego genotypu cytrochromu P450 c17α u osób z ciężką postacią trądziku i tym samym nasileniem poziomu androgenów w surowicy krwi. Niemniej jednak nadal nie ma stuprocentowej pewności, że takie nieprawidłowości mają bezpośredni związek z występowaniem cery trądzikowej.
Istnieją też tezy dotyczące mutacji genów dotyczących prawidłowych przemian i wchłaniania witamin. Te jak wiadomo są niezbędnymi komponentami codziennej diety, a część jest szczególnie mocno związana z kwestiami dotyczącymi kondycji skóry. Mowa tu przede wszystkim o genach:
- BMCO1 – witamina A
- NBPF3 – witamina B6
- SLC23A1 – witamina C
Zmiany w powyższych genach mogą więc prowadzić do wielu niedogodności, które mogą mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na rozwój cery trądzikowej. Efektami mutacji wspomnianych genów mogą być m.in. zaburzenia w syntezie kolagenu i elastyny, spadek elastyczności i jędrności skóry, wzmożona tendencja do zmarszczek, intensyfikacja procesu fotostarzenia podczas opalania. Osoby z trądzikiem uwarunkowanym tego typu niedogodnościami powinny w pierwszej kolejności zadbać o dietę, która umożliwi dostarczenie organizmowi wspomnianych witamin. Warto jednak zaznaczyć, że hiperwitaminoza (np. witaminy B6) może stanowić jedną z przyczyn nasilenia zmian trądzikowych.
Czy trądzik ma podłoże genetyczne? Podsumowanie
Cera trądzikowa jest problemem o złożonej etiopatogenezie. Mnogość czynników wywołujących trądzik, które często występują równocześnie, może być uwarunkowana różnymi mechanizmami – niewykluczone, że część z nich jest związana ze zmianami genetycznymi. Pozostaje wierzyć, że dynamiczny rozwój nauki pozwoli za jakiś czas uzyskać dokładniejsze odpowiedzi, co do genetycznych uwarunkowań zmian trądzikowych.
Bibliografia:
- Lietz G., Lange J., Rimbach G. „Molecular and dietary regulation of β, β-carotene 15, 15′-monooxygenase 1 (BCMO1).” Archives of Biochemistry and Biophysiscs 2010, 502(1): 8-16.
- Kurokawa I., et al. „New developments in our understanding of acne pathogenesis and treatment.” Experimental Dermatology 2009, 18(10): 821-832.
- Sobjanek M., et al. „Genetic factors in aetiopathogenesis of acne vulgaris.” Postępy Dermatologii i Alergologii 2007, 24(4): 183-187.
