Kremy z kwasem azelainowym są często stosowane w leczeniu różnych dermatoz, w tym trądziku pospolitego i przebarwień. Jak je prawidłowo stosować? Na co należy zwrócić uwagę w trakcie kuracji?
Obecnie kuracje dermatologiczne charakteryzują się mnogością wielu opcji terapeutycznych. Nieustający rozwój licznych metod terapii wszelkich dermatoz sprawił, że niekiedy zapominamy o podstawowych metodach — często równie skutecznych. Idealny preparat do miejscowego leczenia dermatologicznego powinien cechować się odpowiednio dobraną substancją czynną, szybkim i skutecznym działaniem oraz wysokim poziomem bezpieczeństwa. Przykładem takiego związku jest kwas azelainowy, stosowany w leczeniu powszechnych dermatoz [1].
Jak działa kwas azelainowy?
Kwas azelainowy znalazł zastosowanie w leczeniu dermatoz, takich jak trądzik zwykły, trądzik różowaty, czy szeroko rozumianych schorzeń przebiegających z hiperpigmentacją. Wykazuje on działanie:
- przeciwbakteryjne;
- przeciwzapalne;
- przeciwzaskórnikowe;
- przeciwłojotokowe;
- zmniejszające przebarwienia [1].
W jakiej formie występuje kwas azelainowy?
Kwas azelainowy dostępny jest w formie żeli lub kremów. Różnią się one między sobą stężeniem substancji czynnej. W żelach związek ten występuje w stężeniu 10% lub 15%. Zawartość kwasu w kremach jest zazwyczaj większa — waha się od 5 do 20%.
Po miejscowej aplikacji produktu kwas azelainowy wnika w głąb wszystkich warstw skóry. Wchłanianie jest szybsze na skórze uszkodzonej niż na nieuszkodzonej. Po jednorazowym podaniu, 1 g kwasu azelainowego wchłania się zaledwie w 3,6% zastosowanej dawki [2].
Jak aplikować produkty z kwasem azelainowym?
Przed zastosowaniem kremu/żelu należy dokładnie umyć skórę, a następnie ją wysuszyć. Następnie wyciska się z tubki pasek produktu, który delikatnie wciera się w skórę. Produkt należy nanosić wyłącznie na te miejsca na powierzchni skóry, które są zmienione chorobowo. Po zakończonej aplikacji należy dokładnie umyć ręce. W trakcie kuracji kwasem azelainowym należy również pamiętać, że promieniowanie słoneczne może zaostrzać zmiany chorobowe, a także powodować pigmentację skóry. W związku z tym konieczne jest stosowanie filtrów UVA i UVB w trakcie całego leczenia.
Co więcej, w trakcie kuracji bardzo ważne jest regularne stosowanie kremu/żelu. Moment pojawienia się efektu terapeutycznego jest indywidualny i u każdego pacjenta może wystąpić w innym momencie leczenia. Niemniej, w leczeniu trądziku pospolitego wyraźną poprawę uzyskuje się po około 4 tygodniach regularnego stosowania produktu. Aby uzyskać optymalny efekt, terapię należy kontynuować przez kilka miesięcy (niekiedy nawet rok). Z kolei w leczeniu przebarwień zalecany okres leczenia wynosi co najmniej 3 miesiące [2].
Na co jeszcze należy zwrócić uwagę, stosując kremy z kwasem azelainowym?
Trzeba pamiętać, że kremy i żele z kwasem azelainowym są przeznaczone wyłącznie do stosowania miejscowego (tylko na tkanki zmienione chorobowo). Produkt należy stosować ostrożnie i bezwzględnie unikać kontaktu z oczami, ustami i innymi błonami śluzowymi. W razie kontaktu kwasu azelainowego z tymi tkankami należy natychmiast przepłukać je dużą ilością wody. W momencie wystąpienia silnego podrażnienia należy skontaktować się z lekarzem [2].
Czy kremy z kwasem azelainowym mogą powodować działania niepożądane?
Produkty do stosowania miejscowego z kwasem azelainowym, tak jak wszystkie inne leki, mogą powodować działania niepożądane. Są to między innymi:
- bardzo często (u 1 pacjenta na 10): świąd i pieczenie w miejscu aplikacji;
- często (u 1-10 pacjentów na 100): łuszczenie skóry, ból, suchość, podrażnienia w miejscu aplikacji;
- niezbyt często (u 1-10 pacjentów na 1000): łojotokowe zapalenie skóry, uczucie dyskomfortu i obrzęk w miejscu podania;
- rzadko (u 1-10 pacjentów na 10 000): zapalenie warg, pęcherze, egzema, uczucie ciepła, owrzodzenie w miejscu podania [2].
Bibliografia:
- R. Reszke, et al., Kwas azelainowy w lecznictwie dermatologicznym w świetle aktualnego stanu wiedzy, Przegl Dermatol 2016, 103, 337–34.
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Skinoren
